Tα πεταχτά δόντια του Πρίγκηπα και το Δεσποτάτο του Μυστρά

Το Δεσποτάτο του Μυστρά, αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο της βυζαντινής αλλά και γενικότερα της ελληνικής ιστορίας.

Ανέδειξε σημαντικές προσωπικότητες, από αυτοκράτορες ως και φιλόσοφους και μας κληροδότησε σημαντικά μνημεία, εκκλησίες και ανάκτορα.

Λίγοι γνωρίζουν όμως, πως η ύπαρξη αυτού του σημαντικού κεφαλαίου ιστορίας οφείλεται ουσιαστικά...στα δόντια ενός ανθρώπου.

-Σεπτέμβριος του 1259

Οι δυνάμεις της Νίκαιας -το μεγαλύτερο ίσως ρωμαϊκό στράτευμα της υστεροβυζαντινής περιόδου- με επικεφαλής τον Σεβαστοκράτορα (αδελφό του αυτοκράτορα) Ιωάννη Παλαιολόγο, έχουν εκστρατεύσει  εναντίον του συνασπισμού του Δεσποτάτου της Ηπείρου με το Πριγκηπάτο της Αχαΐας.

Πρίγκηπας της Αχαΐας είναι ο Γουλιέλμος ΙΙ Βιλλεαρδουίνος, γιος του μεγάλου Γοδεφρείδου, ιδρυτή του Πριγκηπάτου.

H μάχη της Πελαγονίας. Διόραμα, Μοσχοβάκης

Στη μάχη που ακολουθεί, στην πεδιάδα της Πελαγονίας, οι Φράγκοι συντρίβονται ολοσχερώς. Οι ιππότες αποδεκατίζονται και όσοι δεν πέφτουν νεκροί αιχμαλωτίζονται. Λίγοι μόνο στρατιώτες καταφέρνουν να διαφύγουν σε μια άτακτη υποχώρηση, προς κάθε κατεύθυνση. Μεταξύ αυτών είναι και ο πρίγκηπας Γουλιέλμος.

Λίγες ώρες αργότερα, κοντά στην Καστοριά, κάποιοι στρατιώτες συλλαμβάνουν έναν ταλαιπωρημένο φυγά ιππότη, ο οποίος κρυβόταν μέσα σε μια θυμωνιά από άχυρο. Τα μεγάλα μπροστινά του δόντια τον προδίδουν - είναι ο Πρίγκηπας των Φράγκων.

*

"καὶ ὁ μὲν πρίγκιψ κατὰ τὴν Καστορίαν ἑάλω, ὑπὸ ἀχυρμιᾷ τινι κρυβεὶς κἀκ τῶν ὀδόντων τῶν τινι

στρατιωτῶν γνωρισθείς–εἶχε γὰρ τοὺς ἐμπροσθίους εὐμεγέθεις καὶ προβεβλημένους

τῶν φατνωμάτων–καὶ δέσμιος ἀπήχθη τῷ βασιλεῖ·" [1]

*

Ο Γουλιέλμος οδηγείται στις φυλακές της Νίκαιας και κρατείται στην Κωνσταντινούπολη που έχει εν τω μεταξύ ανακαταληφθεί από τους Έλληνες (1261), για 3 χρόνια.

Τελικά, το Πριγκηπάτο και η Αυτοκρατορία συμφωνούν στην απελευθέρωσή του, με αντάλλαγμα 3 κάστρα της Πελοποννήσου- του Μυστρά (που έχει χτίσει ο ίδιος ο Γουλιέλμος), της Μεγάλης Μαΐνης και της Μονεμβασίας. Έτσι δημιουργείται μια βυζαντινή επικράτεια στον Μορέα, η οποία αρχικά διοικείται από "Κεφαλή" και στη συνέχεια -διαρκώς επεκτεινόμενη- από "Δεσπότη".

*

Κι ἀφῶν εἶδεν κ᾿ ἐγνώρισεν ἐκεῖνος κ᾿ οἱ ἐδικοί του
ὅτι ποτὲ διὰ ὑπέρπυρα, οὔτε γὰρ διὰ λογάριν
οὐδὲν τὸν ἐλευτέρωναν νὰ ἐβγῇ κ᾿ τὴν φυλακήν του,
μὲ τὴν βουλὴν καὶ θέλημα τοῦ ἀφέντου τῆς Καρυταίνου
καὶ τῶν ἀλλῶν φλαμουραρίων, ἐσυμβιβάστην οὕτως·
νὰ δώσῃ γὰρ τοῦ βασιλέως διὰ τὴν ἐλευτερίαν τους,
τὸ κάστρον τῆς Μονοβασίας καὶ τῆς μεγάλης Μαΐνης,
τὸ τρίτον κι ὀμορφότερον τοῦ Μυζηθρᾶ τὸ κάστρον [2]

*

 

το κάστρο του Μυστρά

νόμισμα Γουλιέλμου Βιλλεαρδουίνου

δεξιά- πεζός ιππότης με προέχουσα οδοντοστοιχία

πιόνια σκακιού σκανδιναβικής προέλευσης 12-13ος αι.

ΠΗΓΕΣ:

1.Γεωργίου Ακροπολίτου, Ιστορία

2.Χρονικόν του Μορέως, 317